Enerji İçecekleri Hakkında Merak Edilenler

08:04  Unknown  Yorumsuz Bu Haberi Beğen:Googleda Ara


enerji içecekleri zararlımıdır, enerji içeceklerinin zararları nelerdir, kadınlara enerji içeceği zararlımıdır, erkeklerde enerji içeceği kullanımı, hamileler enerji içeceği kullanabilirlermi, enerji içeceği içen hamileler sağlıklımı, enerji içeceği içmek sağlıklı mı, enerji içeceğinin içindekiler, enerji içeceğinin hamilelere etkisi varmıdır, hamiler enerji içeceği içebilirmi, enerji içeceğinin yan etkileri neler, enerji içeceğinin etkileri neler, enerji içeckleri gerçekten enerji veriyor mu,




Son zamanlarda artan ve içecek türlerinin içinde çok tüketilmeye başlanılan enerji içecekleri diğer içeceklere oranla daha çok tüketiliyor. Küçük büyük herkesin kullandığı özellikle sporla ilgilenenlerin tercih ettiği enerji içecekleri sağlıklı mıdır? Enerji içecekleri neler içerir içinde neler vardır, gerçekten enerji verir mi bunlar hakkında bilgiler vermeye çalışacağız.


Enerji İçecekleri Hakkında Merak Edilenler

Enerji içecekleri hangi maddeleri içerir ?
Enerji içeceklerinin içeriğine bakacak olursak: kafein, taurin ve glukuronolakton bulunur. Yeni çıkan bazı ürünlerde bunlara ek olarak haşhaş tohumu özü ya da efedrin de içermektedir.


Enerji içecekleri zararlı mı ?
Aslında enerji içecekleri üzerine çok fazla araştırma yapılmadığı için insan sağlığına etkileri tam olarak bilinmiyor. Üreticiler insanların zihnini uyandırdığını, konstantrasyonu arttırdığını, fiziksel dayanıklılığı arttırdığını, metabolizmayı hızlandırdığını, insan tepkisini arttırdığını ve toksinlerin vücuttan daha kolay atılmasını sağladıklarını iddia etmektedir. Fakat bazı bulgular bu içeceklerin tüketiminde dikkatli olmak gerektiğini göstermektedir. Yukarıda enerji içeceklerinin içerdiği maddeleri saymıştık. Bu maddeler vücudumuzda da bulunuyor. Fakat asıl sorun bu maddelerin enerji içeceklerinde yüksek oranda bulunması. Bilim adamları gelişim halinde olan beyinlerin bu tarz içeceklerden etkilendiğini, vücuttaki bağışıklığın azalmasına sebep olabileceğini belirtmekteler.

Kimler enerji içeceği kullanmamalı ?
Az önce de bahsettiğimiz gibi enerji içeceklerinin kesin olarak sağlığa zararlarına yeterli kanıt bulunmasa da özellikle çocukların ve gençlerin bu içeceklere dikkat etmesi gerekmektedir. Yapılan araştırmalarda enerji içeceği kullanan çocukların uyku problemi, yatağını ıslatması ve anksiyete gibi problemlerin ortaya çıkasına neden olabilmektedir. Günde 2 nin üzerinde enerji içeceği tüketen çocuklarlar gergin, sinirli ve endişeli hareketler sergileyebiliyorlar.


Çocuğunuza enerji içecekleri yerine alternatif içecekler sunabilirsiniz.
- Çocuğunuza enerji içeceği yerine koyu bir kahve içirirseniz hem içiniz daha rahat etmiş olur hemde koyu bir fincan kahvenin kafein oranının enerji içeceği oranına eşit olduğu için zihnini açık tutacağını bilirsiniz.
- Enerji içecekleri özellikle bazı enerji içecekleri bol miktarda şeker içermektedir. 250 ml enerji içeceği için 5 çay kaşığı kadar bulunabilen şeker, çocuklarınızın kolay kilo almasına sebep olabilir.
- Enerji içeceklerinin besin değerleri neredeyse sıfıra eşittir.
- Bazı enerji içecekleri mineral ve vitamin içerdiğini iddia etse de, meyve tüketerek çok daha sağlıklı ve güvenilir olarak bu vitamin ve mineraller alınabilir.
- Çocuğunuz belli bir yaşın altındaysa (10 yaş civarı) kafein içeren içecekler özellikle de enerji içecekleri vermek sakıncalı olabilir. Daha büyük olanlar ve gençler ise dikkatli kullanmalıdır. İnsan beyni 16 ila 20 yaşına kadar gelişme göstermektedir. Kafein gelişme halindeki beyne etki ettiği biliniyor fakat bu etkinin olumlu ya da olumsuz etki olduğuna dair bir bilgi yok.


Hamile kadınlar 
Hamile kadınlar enerji içeceklerinden uzak durmalıdırlar. Özellikle gebeliğin ilk 3 ayında yüksek kafein içerdiği için düşük, zor doğum ve kilosu normalden az bebek dünyaya getirme riskini arttırabilir. Alkol tüketenler Enerji içeceklerinin alkol karışımlarıyla olan etkileşimi tam olarak bilinmemektedir. Geçmişte enerji içeceği ve alkol karışımı sonucu hayatını kaybedenler olduğu iddia edilse de ölümlerine sebebiyet verdiği kanıtlanmamıştır. Yine de böyle bir riski olduğunu bilmek gerekli.


Aktif olan sporcular 
Aktif olarak spor yapan ve spor sırasında su takviyesi yerine kafein içeren enerji içeceklerinin tercih edilmesi susuzluğa neden olabilmektedir. Susuzluk ise egzersiz kombinasyonunu tehlikeye sokmaktadır. Pek çok ülkede ağır egzersiz sonrası insanların enerji içeceği içmemesi konusunda uyarılmaktadır. Bazı ülkelerde satış yasakları bile vardır.


Diyet yapanlar 
Diyet yapanlar şeker tüketmemeye ya da az tüketmeye özen gösterir. Enerji içecekleri ise yüksek oranda şeker içermektedir. Şeker kilo almanızı hızlandıracağı için enerji içeceklerinden uzak durmak gereklidir.


Kalp hastalığı olanlar ve kafeine karşı duyarlı olanlar için de tavsiye edilmemektedir. İçecek olanların da günde 2-5 kutunun üzerinde tüketmemesi konusunda uyarılar bulunmaktadır. Yine de bu yazıya göre kendinize bir sonuç çıkartmanız doğru olacaktır.
kaynak: www.zararlimi.com
Enerji içecekleri ve protein tozu kalpte büyüme yapar, ani aritmi ve ölüm sebebidir.

Yapay yiyecekler, içecekler, enerji içecekleri vücudun bütün hormonal dengesini altüst ediyor.

Tüm organlarımız; beynimiz, akciğerlerimiz, böbrekler ve karaciğer alt üst oluyor.

Böbreği bozan da şeker.

Karaciğeri iflas ettiren de şekerdir.

Karaciğer iflas etmeye, yağlanmaya başladığı zaman hormonal denge bozulur.

Bu yağlanmayı yapan da şekerli içeceklerdir, enerji içecekleridir ve aşırı karbonhidratlardır.
Enerji içecekleri tamamen yasaklanmalı.

Çocuklara arzı yasaklanmalıdır.

Alkolde ve sigarada olduğu gibi yaş sınırı getirilmeli, çocuklara yasaklanmalıdır.

“Pakete girmiş, paketlenmiş hiçbir şey çocuklarımıza, gençlerimize ve halkımıza verilmemesi lazım.”

“Enerji içecekleri tamamen yasaklanmalıdır.”Prof. Dr. Canan Karatay





Enerji içeceklerinin içeriği:
Firmalara göre bileşim değişmekle birlikte; enerji içecekleri kafein, gingseng, şeker, vitamin B, carnitine, ginko biloba, taurin, inositol, guarana tohumu, glukoranolakton, creatine içermektedir. En dikkat çekici bileşim kafeindir. Çoğu enerji içeceği fazla miktarda kafein içerir, bu da kısa süreli bir enerji artışına neden olmaktadır. Diğer dikkat çekici içerik şekerler de enerji artışına katkıda bulunurlar. Ancak enerji içeceklerinin sağladığı bu kısa süreli enerji artışları bazı sağlık problemlerine neden olabilmektedir.
Enerji içecekleri tebliğine göre;  enerji içeceklerinin karbonhidratlardan sağlanan enerji değeri 100 ml’de 45 kcal’den az olmamalıdır. Ayrıca ürünlerin kafein miktarı 150 mg/L’den fazla olmamalıdır. Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin bileşimin;
-İnositol                     100 mg/L
-Glukoronolakton      20 mg/L
 -Taurin                  800 mg/L’den fazla olmamalıdır. Alkol miktarı hacmen % 0,05 den fazla olmamalıdır [1].
             
-Kafein: Enerji içeceklerindeki kafein reaksiyon süresini kısaltarak, içeceğin kısa sürede etki göstermesine katkıda bulunmaktadır. Kafein kullanımdan ilk 15 dakika içerisinde etkisini hissettirebilmektedir.  Merkezi sinir sistemini direkt olarak etkilediği için, ortalama 7 saat boyunca; beynin odaklanmasını en üst düzeye taşıma, hafıza performansını iyileştirme, fiziksel performansı iyileştirme, kas onarımı hızlandırma gibi etkiler gösterebilmektedir.
Kafein ve glikozu birlikte içeren enerji içeceklerinin, uzun süreli aktiviteler sonucu oluşan yorgunlukta ve bilişsel performansta iyileşmeye neden olduğu çalışmalar mevcuttur [2, 3].  Günlük alarak alınması gereken kafein miktarı aşılmadıkça, kafeinin sağlık açısından zararı bulunmamasına rağmen, bu doz aşıldığında sinirlilik, gerginlik, uykusuzluk, idrara çıkışta artış, aritmi, karın ağrısı, kemik yoğunluğunda azalma gibi etkiler görülebilmektedir.  Ayrıca kafein etkileri bakımından bazı risk gruplarının  (gebeler, çocuklar, tansiyon ve kalp hastalar v.b) kafein tüketimi konusunda dikkatli olması gerekmektedir. Enerji içeceklerindeki yüksek  kafein ayrıca diüretik etki yaparak; vücuttan aşırı sıvı kaybına neden olmaktadır. Enerji içeceklerindeki kafein miktarı normal sınırlarda olsa da içeriğe eklenen ginseng ve guarana kafeinin etkisini arttırmaktadır [4]. Ayrıca bilinçsiz enerji içeceği tüketimin alınan kafein miktarının günlük alınması gerekenden  daha fazla alınmasına sebep olabilmektedir.
-Ginseng: Pek çok çeşidi olmasına karşılık, yüzyılardır Asya’da hafızayı ve kuvveti geliştirmek için kullanılmıştır. Araştırmaların bir çoğu Asya veya Kore ginsengi olarak bilinen ‘Panax Giseng’ üzerine yoğunlaşmıştır. Giseng Ginsenoside aktif maddesinden oluşmaktadır. Bu aktif bileşenin anti-inflamatuar, anti-oksidant ve anti kanser etkileri bulunmaktadır [5].
Bitki ilaç etkileşimi söz konusu olabilmektedir. Antidiyabetik ilaçlarla birlikte alındığında, hipoglisemi riski bulunmaktadır. Ayrıca diyare, vajinal kanama, şiddetli baş ağrısı, Stevens-Johnson sendromu gibi ciddi yan etkileri de olabilmektedir [4]. Bu nedenle diyabet ilacı kullananlar ile diğer risk grubundaki kişilerin ginsengi tek veya enerji içeceği olarak tüketiminde dikkatli olmaları gerekmektedir.
-Guarana: Güney Amerika kaynaklı ‘Paullinia cupana’ bitkisinin tohumlarından elde edilen uyarıcı özelliği olan bir maddedir. Yüksek oranda kafein, teobromin, teofilin ve tanin içermektedir. 1 gram guarana ekstratı yaklaşık 40-80 mg kafein içermektedir. Fakat guarana içeriğindeki kafein miktarı her zaman,  enerji içeceğinin etiketindeki kafein içeriğine dahil edilmemektedir [6]. Böylece içeceğin içerindeki kafein miktatı normalden daha fazla olmaktadır.
-Taurin: Vücutta protein metabolizması sonucu oluşturulan doğal bir amino asittir.  Methiyonin ve sistinden türetilen sülfür türevi bir aminoasittir.
Vücuttaki nörolojik fonksiyonları ve nörolojik iletişim mekanizmasını kuvvetlendirir. Ayrıca kalp atım ve kas kasılmalarına yardımcı olmaktadır.  Enerji içeceklerinin bileşeni olan ve uyarıcı etkileri olduğu iddia edilen taurinin, yapılan bir çalışmada bu etkisi gösterilememiştir [7].  Enerji içeceklerinde kullanılan taurin doğal taurin olmayıp, sentetik olarak üretilmektedir. Taurinin yüksek doz, uzun süre kullanımının etkileri hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır [4].
- Glukoronolakton: Vücutta doğal olarak glikoz yıkımı sırasında oluşan bir bileşiktir. Ancak enerji içecelerinde sentetik glukoronolakton kullanılmaktadır. Bu içeceklerlerde enerji arttırmaya katkı sağlaması için ilave edilmektedir. Enerji içeceklerindeki üç bileşen; kafein, taurin, glukoronolaktan kombinasyonun sağlığa zararı üzerine yeterli çalışma bulunmamaktadır.
Enerji içeceğindeki üç bileşenin (kafein, taurin, glukoronolakton) mental performans üzerine olumlu etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu etkiler, kafeinin purinerjik (adenosinerjik) reseptörler ve taurinin reseptör düzenleyici etkisi ile açıklanmıştır [8].
-İnositol: Vitamin B-8 olarak da adlandırılan inositol, bir B kompleks vitaminidir. Fakat vücutta bağırsaklarda zararsız bakteriler tarafından sentezlendiğinden tam olarak bir vitamin olarak kabul edilmemektedir. En yayfın şekli myo-inositoldur.
İnositol yağ asitleriyle birlikte, hücre membranlarının oluşumu için gerekli fosfolipidlerin şekillenmesini sağlar. Ayrıca vücutta hücreler arası iletişimde rol oynamaktadır.  Yoğun olarak beyin, kalp ve gözün lens tabakasında bulunmaktadır [9]. Günlük ne kadar tüketilmesi veya aşırı tüketiminin zararları üzerine yeterli veri mevcut değildir. 
Karnitin: Karnitin, genellikle karaciğer ve böbreklerde sentezlenen, lizin ve metiyonin amino asitlerinden oluşan bir dördüncül amonyum katyonudur.
Yağların oksidasyonunda rol oynayan amino asit türevidir. Diyette yeterli miktarda bulunmakta ve vücutta sentez edilmektedir. Uzun zincirli yağ asitlerinin mitokondriyal
zardan transportu için gerekli bir kofaktördür. Vücutta doğal olarak sentezlenebildiği için diyetle ek olarak alınmasına gerek yoktur. Enerji içecekleri reklamlarında “yağ yakmak” ve “dayanma gücünü artırmak” için gereklidir iddiaları yer almasına rağmen; apılan bir çalışmada, sporcuların yorucu bir egzersiz sırasında kas karnitin depolarında önemli bir değişiklik olmadığı bulunmuştur [4] .
Yukarıda enerji içeceklerinin içeriğindeki temel maddeleri ve etkilerini kısaca açıklamaya çalıştık. İncelediğimiz bileşiklerin bir çoğu vücuttak doğal olarak sentezlenebilen ve faydaları olan bileşiklerdir. Ancak enerji içeceklerindeki bu bileşikler sentetik maddeler olup, bir arada bulunduklarında farklı etki mekanizması gösterebilme ihtimalleri bulunmaktadır. Her ne kadar bir arada bulunduklarında sağlığa zararlı olduklarına dair yeterli çalışma olmasa da, enerji içeceklerine bu açıdan bakmak gerekmektedir.
Enerji içeceklerindeki büyük yanılgılardan biri spor esnasında veya spordan sonra kullanımıdır. Enerji içecekleri sporcu içeceği değildir. Zaten Enerji İçecekleri Tebliğine [1] göre; etiketlerinde ‘Sporcu İçeceği Değildir’ ibaresinin yazılması zorunludur. Enerji içeceklerindeki en büyük risk kafein oranıdır. Bu oran her ne kadar yasal limitler dahilinde olsa da; enerji içeceklerini bilinçsizce tüketen gençler için tekhlike oluşturmaktadır. 1 porsiyon içecekle günlük alınması gereken doz alınabilir. Fakat aşırı miktarda enerji içeceği tüketimiyle alınması gerekenden daha fazla kafein alınabilmektedir. Bunun sonucu ekstra sıvı ve elektrolit kaybı meydana gelebilir. Kafeine bağlı dehitratasyon sonucu kalp kası zorlanır ve aritmi ve hatta ölümler meydana gelebilmektedir. 2000 yılında İrlanda’da bir basketçi; maç önceside 4 kutu enerji içetikten sonra, basket oynarken ölmüştür. Fakat ölümün enerji içeceğine bağlı olduğuna dair bir bulguya rastlanamamış, aritmiye bağlı kalp bloğu sonuçu öldüğü açıklanmıştır. Kafeine duyarlı olan; yüksek tansiyon, kalıp rahatsızlığı olan vey gebeler gibi kişilerin enerji içeceklerine dikkatle yaklaşmaşı, doktorlarına danışmaları gerekmektedir. Enerji içeceklerindeki bir diğer risk de yüksek şeker oranıdır. Alınan fazla şeker özellikle gelişme çağındaki gençlerde obeziteye neden olabilmektedir.
Enerji içeceklerinin teklikeli olup olmayacağı tartışılırken; son yıllarda özellikle öğrenciler arasında, enerji içeceklerinin alkolle tüketiminin popüler hale gelmiştir. Yapılan araştırmalarda alkol ve enerji içeceğinin birlikte tüketimi, alkol sarhoşluğunun bazı semptomları ile ilgili bireysel algıları azaltmasına karşın, bazı etkiler üzerine bir değişiklik gözlenmemiştir [10]. Alkol de dehidratasyona neden olmakta, enerji içeceği ile alkol bir arada tüketildiğinde bu etki ikiye katlanmaktadır. Ayrıca aşırı uyarıcı ve depresan yüklemesiyle beyine karmaşık sinyaller gönderilmektedir. Ayrıca kefein alkolün uyku oluşturucu etkisini azaltmakta, daha fazla alkol tüketimine neden olmaktadır. Bu sebeple enerji içecekleri kesinlikle alkolle karıştırılarak tüketilmemelidir. Enerji İçecekleri Tebliğine [1] göre; etiketlerinde ‘Alkol ile karıştırılarak veya beraber tüketilmemelidir’ ibaresinin yazılması zorunludur. Bu uyarı dikkate alınmalıdır.
Uyarılar
Enerji İçecekleri Tebliğine [1] göre; enerki içecekleri alkol ile karıştırılarak veya beraber tüketilmemelidir. Çocuklar, 18 yaş altı kişiler, yaşlılar, diabetikler, yüksek tansiyonu olanlar, gebe ve emzikli kadınlar, metabolik hastalığı olanlar, böbrek yetmezliği olanlar ile kafeine hassas kişiler için tavsiye edilmez. Enerji içeceği sporcu içeceği değildir, yoğun fiziksel aktivite sırasında veya sonrasında tüketilmemelidir. Günlük 500 ml’den fazla enerji içeceği  tüketilmesi tavsiye edilmemktedir. Tebliğe göre bu uyarıların etikete de yazılması yasal bir zorunluluktur. Tüketicilerin bu uyarılara uyması, kendi yararlarına olacaktır.
Sonuç
Vücudumuzun enerjiye ihtiyacı olduğu bir gerçek, fakat bu enerji ihtiyacının doğal besinlerden sağlanması son derece önemlidir. Enerji içeceklerinin kısa vadede ve normal dozlarda tüketilmesinin etkisi bulunmamasına rağmen özellikle çocuklarda ve gençlerde uzun süreli aşırı dozlarda tüketilmesi zararlı olabilmektedir. Enerji içecekleri için kutularında yazan uyarılar mutlaka dikkate alınmalı, belirgin rahatsızlığu bulunanlar ile risk grubunda bulunanların doktorlarına danışarak tüketmeleri gerekmektedir. Ayrıca enerji içecekleri alkol veya diğer depresanlarla kesinlikle karıştırılmamalıdır. Enerji içecekleri sporcu içeceği olmadığıdan spor sırasında ve sonrasında tüketilmemeli, bu amaçla sprocu içecekleri kullanılmalıdır.
     
  
Yük.Kimyager Hasan ÖZ
hasanmail@hotmail.com

Posted in:
Bu yazı; kategorisine eklenmiştir. Bu ve buna benzer yazılardan ilk senin haberin olsun istersen ücretsiz Takipçimiz olabilirsiniz , ayrıca istersende bu yazıya 1 yorumda sen yapabilirsin!

0 yorum:

Yorum Gönder

Share

Twitter Delicious Facebook Digg reddit Favorites More