Türkiye de Kaç Tane Siyasi Parti Var, Kısaltmaları ve Kuruluş Yılları

01:14  Unknown  Yorumsuz Bu Haberi Beğen:Googleda Ara


2013 Türkiye de ki Siyasi Partiler Listesi, Siyasi Partilerin Kısaltmaları Açılımları, Hangi Parti Ne Zaman Kaç Tarihinde Açıldı Kuruldu.


Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kayıtlarına göre, 18 Nisan itibarıyla 73'e ulaşan siyasi partilerden Muhafazakar Yükseliş Partisi, Türkiye İşsizler ve Emekçiler Partisi ile Vatan ve İstiklal Partisi yıl içinde siyasi hayatlarına başladılar.

Faaliyetteki siyasi partiden 11'i geçen yıl kuruldu. Bu partiler arasında adını "Adalet ve Kalkınma Partisi", kısaltmasını da "AK Parti" olarak değiştirmesi nedeniyle Anayasa Mahkemesinden ihtar alan Adaletçi Kurtuluş Partisi ile 1 Kasım 2010'da Numan Kurtulmuş'un genel başkanlığında kurulan, 19 Eylül 2012'de de kapatılmasına karar verilen fakat Mücahit Kanpolat ve bir grup tarafından 27 Eylül 2012'de tekrar kurulan HAS Parti'de bulunuyor.

Geçen yıl kurulan partiler Hak ve Adalet Partisi "HAP", Doğuş ve Aydınlık Partisinin "DAP", kısaltmalarını kullanırken, bu yılın başında kurulan Vatan ve İstiklal Partisinin kısaltma olarak "V.İ.P."i kullanması dikkati çekiyor.

Avrupa’da 19. yüzyılın ortalarına kadar siyasi partiler hukukun düzenleme alanının dışında tutulmuş bu tarihten sonra liberalizmin etkisiyle dernek statüsünde hukukun düzenleme alanına girmeye başlamıştır.
Siyasi partilere anayasal düzeyde yer verilmesi ikinci Dünya Savası sonrası Batı Avrupa’da ortaya çıkan faşist yönetimlere karşı liberal demokrasiyi koruma çabasından doğmuştur. Siyasal partilerin Anayasa ile güvence altına alınması yaşanan diktatörlüklerin tasfiyesi sonrası yeniden demokrasiyi kurma çabalarının sonrasına denk gelmektedir. Bu kapsamda faşist bir yönetimden sonra ilk kez İtalya’da 1947’de başlayan anayasal düzenleme uygulaması, 1949 Bonn Federal Almanya Anayasası ile devam etmiş, daha sonra Türkiye, Yunanistan, Portekiz ve İspanya örnekleri görülmüştür.
Türkiye’de ilk Osmanlı-Türk Anayasası kabul edilen 1876 tarihli Kanuni Esasi’de dernek kurma özgürlüğü dâhil partilere ilişkin bir düzenleme yer almamıştır. Kanuni Esasi’de 1909 yılında yapılan değişiklikler sonrası dernek kurma özgürlüğü tanınmış ve bu tarihten sonra yasal çerçevede ilk partiler ortaya çıkmaya başlamıştır.
II. Meşrutiyetin ilanı ile yasal çerçevede ilk parti İttihat ve Terakki Cemiyeti (1908) kurulmuştur. Daha sonra Ahrar Fırkası, Fedakaran-ı Millet, Osmanlı Demokrat Fırkası, İttihad-ı Muhammedi Fırkası, Islahat-ı Esasiye-i Osmaniye Fırkası, Ahali Fırkası, Hürriyet ve İhtilaf Fırkası ve Osmanlı Sosyalist Fırkası bu dönemde kurulan partilerdir.
II. Meşrutiyetle başlayan çok partili düzene 23 Ocak 1913’de Bab-ı Ali baskını sonucunda iktidarı ele geçiren İttihat ve Terakki partisi tarafından son verilerek tek parti dönem başlatılmıştır. Bu dönemde diğer partililer özellikle komünist ve sosyalistler İstanbul’dan sürülmüşlerdir. İttihat ve Terakki Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savasında mağlup olması sonrası 14 Kasım 1918 tarihinde kendini fesih kararı almıştır. Partinin feshinden sonra cumhuriyetin kuruluşuna kadar 1918-1922 yılları arasında meclis dışında 15 siyasal parti kurulmuştur. Bunlardan birisi de Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkasıdır.
Cumhuriyetin ilk anayasası olan 1924 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda da sadece dernek kurma özgürlüğüne yer verilmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra Halk Fırkası adıyla kurulan ve 1935 tarihinde Cumhuriyet Halk Fırkası adını alan parti 1945 yılına kadar tek parti rejimini sürdürmüştür. Bu dönemde 1925’de Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası ve 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası şeklinde iki parti kurma denemesi olmuştur. Ancak bu partilerin ömrü kısa olmuştur. 1946 Cemiyetler Yasasında yapılan değişiklik sonrası çok partili döneme geçilmiş ve 1945’de Milli Kalkınma Partisi, 1946’de Demokrat Parti ve 1948 tarihinde Millet Partisi kurulmuştur.
Türkiye’de siyasi partilerin hukuki niteliği, tarihsel yönden ele alındığında görülmektedir ki, 1960 Anayasası’na kadar “dernek” kabul edilen Türk Siyasi partilerine Anayasal temel ilk kez 1961 Anayasası ile kazandırılmış, en geniş düzenleme de 1982 Anayasası’nda yapılmıştır.


Parti Adı
Kısaltma
Kuruluş Tarihi
Genel Başkanı
Millet Partisi
MİLLET
22 Mart 1984
Aykut Edibali
Demokratik Sol Parti
DSP
14 Kasım 1985
Masum Türker
İşçi Partisi
İP
2 Mart 1992
Doğu Perinçek
Cumhuriyet Halk Partisi
CHP
9 Eylül 1992
Kemal Kılıçdaroğlu
Türkiye Sosyalist İşçi Partisi
TSİP
3 Ocak 1993
Turgut Koçak
Milliyetçi Hareket Partisi
MHP
24 Ocak 1993
Devlet Bahçeli
Büyük Birlik Partisi
BBP
29 Ocak 1993
Mustafa Destici
Liberal Demokrat Parti
LDP
26 Temmuz 1994
Cem Toker
Özgürlük ve Dayanışma Partisi
ÖDP
22 Ocak 1996
Alper Taş
Emek Partisi
EMEP
25 Kasım 1996
Selma Gürkan
Devrimci Sosyalist İşçi Partisi
DSİP
25 Nisan 1997
Şevket Doğan Tarkan
Alternatif Parti
ALPARTİ
23 Ekim 1998
Süleyman Yağcıoğlu
Gönül Birliği Yeşiller Partisi
GBYP
3 Kasım 2000
Eşref Yazıcıoğlu
Saadet Partisi
SAADET
20 Ağustos 2001
Mustafa Kamalak
Adalet ve Kalkınma Partisi
AK PARTİ
14 Ağustos 2001
Recep Tayyip Erdoğan
Bağımsız Türkiye Partisi
BTP
25 Eylül 2001
Haydar Baş
Türkiye Komünist Partisi
TKP
11 Kasım 2001
Yaşar Çelik
Hak ve Özgürlükler Partisi
HAKPAR
11 Şubat 2002
Kemal Burkay
Yurt Partisi
YP
14 Mart 2002
Sadettin Tantan
Genç Parti
GP
10 Temmuz 2002
Cem Cengiz Uzan
Bağımsız Cumhuriyet Partisi
BCP
24 Temmuz 2002
Mümtaz Soysal
Sosyalist Demokrasi Partisi
SDP
28 Ağustos 2002
Rıdvan Turan
Sağduyu Partisi
SADP
4 Eylül 2002
Mehmet Yücel Ağargün
Ayyıldız Partisi
AYYILDIZ
3 Eylül 2003
Serap Gülhan
Emekçi Hareket Partisi
EHP
5 Ocak 2004
Sibel Uzun
Halkın Yükselişi Partisi
HYP
16 Şubat 2005
Ragıp Önder Günay
Müdafaai Hukuk Hareketi Partisi
MHHP
24 Nisan 2006
Turgut Akcan
İşçi Kardeşliği Partisi
İKP
15 Haziran 2006
Mehmet Şadi Ozansü
Türkiye Müdafaa-i Hukuk Partisi
TMHP
7 Ağustos 2006
Mahmut Yılbaş
Güçlü Türkiye Partisi
GTP
9 Ekim 2006
Murat Türkmen
Katılımcı Demokrasi Partisi
KADEP
20 Aralık 2006
Şerafettin Elçi
Demokrat Parti
DP
27 Mayıs 2007
Gültekin Uysal
Doğru Yol Partisi
DYP
28 Mayıs 2007
Çetin Özaçıkgöz
Yüce Diriliş Partisi
YÜCE DİRİ-P
16 Nisan 2007
Sezai Karakoç
Devrimci İşçi Partisi
DİP
7 Eylül 2007
Sungur Savran
Ebedi Nizam Partisi
ENP
30 Kasım 2007
Bekir Sıtkı Karaduman
Hak ve Eşitlik Partisi
HEPAR
4 Eylül 2008
Osman Pamukoğlu
Barış ve Demokrasi Partisi
BDP
2 Mayıs 2008
Selahattin Demirtaş-Gültan Kışanak
İşçilerin Sosyalist Partisi
SOSYALİSTPARTİ
17 Kasım 2008
Mustafa Kahya
Hak ve Hakikat Partisi
HAKPARTİ
29 Temmuz 2008
Dursun Güneş
Alternatif ve Değişim Partisi
ALPARTİ
17 Kasım 2008
Mustafa Reşit Burkan
Türkiye Hümanist Partisi
THP
11 Haziran 2009
Bilinmiyor
Güçlenen Türkiye Partisi
GÜTÜP
12 Eylül 2009
Hüseyin Özkaraman
Ergenekon Partisi
ERPARTİ
15 Ocak 2010
Bilinmiyor
Ezilenlerin Sosyalist Partisi
ESP
5 Şubat 2010
Figen Yüksekdağ
Türkiye İşçi Partisi
TİP
8 Şubat 2010
Necdet Senger
Milliyetçi ve Muhafazakar Parti
MMP
2 Mart 2010
Ahmet Zeki Arslan
Türkiye İşçi Köylü Partisi
TİKP
18 Haziran 2010
İsmail Durna
Ulusal Parti
ULUSAL
15 Mart 2010
Gökçe Fırat Çulhaoğlu
Esnaf ve Çiftçi Partisi
EÇP
30 Aralık 2010
Fatma Türkan Sürmeli
Sosyal Demokrat Parti
SODEP
11 Nisan 2011
Hüseyin Ergün
Birlik ve Huzur Partisi
BHP
19 Eylül 2011
Emanullah Gündüz
Devrimci Halk Partisi
DEV-PARTİ
28 Eylül 2011
Mehmet Ömer Gürcan
Milliyetçi Türkiye Partisi
MTP
24 Kasım 2011
Ahmet Yılmaz Büyükekmekçi
Özgürlük ve Sosyalizm Partisi
ÖSP
21 Aralık 2011
Bilinmiyor
Engelsiz Türkiye Partisi
ETP
28 Aralık 2011
Muharrem Parmaksız
Toplumcu Kurtuluş Partisi
TKP-2
7 Şubat 2012
Murat Nergiz
Adaletçi Kurtuluş Partisi
AKP
27 Şubat 2012
Bilinmiyor
Güven Parti
GP
8 Mart 2012
Güven Özen
Milli Demokrat Halkın Partisi
MDHP
5 Nisan 2012
Yusuf Erikel
Hak ve Adalet Partisi
HAP
27 Nisan 2012
Yiğit Zeki Öztürk
Doğuş ve Aydınlık Partisi
DAP
15 Mayıs 2012
Bilinmiyor
Halkın Kurtuluş Partisi
HKP
15 Haziran 2012
Nurullah Ankut
Halkların Demokratik Partisi
HDP
15 Ekim 2012
Bilinmiyor
Büyük Anadolu Diriliş Hareketi Partisi
BADHP
20 Kasım 2012
Sabri Örnek
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi
YSGP
30 Kasım 2012
Arif Ali Cangi
Türk Birliği Partisi
TBP
7 Kasım 2012
Hurşit Yiğit
Hür Dava Partisi
HÜDA PAR
19 Aralık 2012
Mehmet Hüseyin Yılmaz
Vatan ve İstiklal Partisi
VİP
23 Ocak 2013
Bilinmiyor
Muhafazakâr Yükseliş Partisi
MYP
8 Şubat 2013
Ahmet Reyiz Yılmaz

Posted in: ,,
Bu yazı; kategorisine eklenmiştir, kategorisine eklenmiştir, kategorisine eklenmiştir. Bu ve buna benzer yazılardan ilk senin haberin olsun istersen ücretsiz Takipçimiz olabilirsiniz , ayrıca istersende bu yazıya 1 yorumda sen yapabilirsin!

0 yorum:

Yorum Gönder

Share

Twitter Delicious Facebook Digg reddit Favorites More